%0 Journal Article %T آنالیز ریسک‌های قراردادی در پروژه‌های زیربنایی حمل‌و‌نقل مبتنی بر روش مشارکت بخش عمومی- خصوصی (PPP) %J پژوهش های زیرساخت های عمرانی %I دانشگاه قم %Z 2783-140X %A پورافشار, امید %A برمایه ور, بهنود %A اسمعیل آبادی, رضا %A اثنی عشری, احسان %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 7 %N 1 %P 189-210 %! آنالیز ریسک‌های قراردادی در پروژه‌های زیربنایی حمل‌و‌نقل مبتنی بر روش مشارکت بخش عمومی- خصوصی (PPP) %K ریسک قراردادی %K مشارکت عمومی- خصوصی (PPP) %K پروژه‌های زیربنایی حمل و نقل %K آنالیز ریسک (احتمال- شدت) %R 10.22091/cer.2021.7374.1299 %X هدف مقاله حاضر، تحلیل جامع ریسک در پروژه‌های زیربنایی مبتنی بر مشارکت عمومی- خصوصی (PPP) براساس مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی در پروژه‌های حمل‌ونقلی می‌باشد. با تفکیک ریسک‌ها ازطریق تکنیک دلفی مبتنی بر نظرات خبرگان، 42 ریسک ساختاری و 41 ریسک عملکردی در 12 حوزه اصلی شامل ریسک‌های سیاسی، اقتصادی، قوانین (مقررات)، فرهنگی (اجتماعی)، محیطی (طبیعی)، آماده‌سازی (توسعه)، سرمایه‌گذاری، طراحی، ساخت (تکمیل)، بهره‌برداری، درآمد (بازار)، مدیریتی (سازمانی) شناسایی گردید. با ابزار پرسشنامه در یک نمونه آماری 80 نفری و تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS، به غربالگری و تعیین ریسک‌های ارجح‌تر براساس آزمون‌های آماری شامل آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف (K-S)، رتبه‌بندی کندال و تحلیل عاملی پرداخته شد. براساس نتایج، 36 زیرمؤلفه ریسک با میانگین کندال کمتر، حذف و 47 ریسک باقیمانده تحلیل گردید. همچنین با تحلیل عاملی، مؤلفه‌های اصلی بروز ریسک در این پروژه‌ها با توجه به بار عاملی متغیرهای اصلی (حوزه‌های 12گانه ریسک) شناسایی شد. نتایج شاخص KMO و آزمون کرویت بارتلت نشان داد که میان متغیرها ارتباط معنادار و همبستگی قوی وجود دارد. به‌طوری‌که پنج عامل نهفته شامل ریسک‌های دولتی، تأمین مالی، عملیاتی، اجتماعی و سازمانی با مقادیر ویژه بیشتر از یک، قابلیت تبیین 69.817 درصد از واریانس‌ها را دارا بودند. با توسعه رویکرد ارزیابی تلفیقی مبتنی بر شاخص اهمیت نسبی (RII) و ماتریس احتمال وقوع- شدت اثر (PI)، ریسک‌های بحرانی تعیین شدند. براساس نتایج، ریسک‌های قطع پرداخت‌ها توسط دولت، خاتمه قرارداد توسط دولت و لغو امتیاز قرارداد و فساد نظام دولتی در فرآیند انعقاد قرارداد، به‌ترتیب با PI برابر 0.2166، 0.2161 و 0.2003 در زمره ریسک‌های بحرانی شناسایی شدند. %U https://cer.qom.ac.ir/article_1994_94749405d0525e1b1a0ae96ae8d32842.pdf