%0 Journal Article %T تعیین دبی در واحد عرض برای تفکیک جریان ریزشی و رویه‌ای در سرریز پلکانی با استفاده از Flow 3D (مطالعه موردی: سد سیاه بیشه) %J پژوهش های زیرساخت های عمرانی %I دانشگاه قم %Z 2783-140X %A شیشه گران, آیدین %A محمدخانی, محمدرضا %A توکلی, محمد امین %D 2020 %\ 02/20/2020 %V 5 %N 2 %P 165-177 %! تعیین دبی در واحد عرض برای تفکیک جریان ریزشی و رویه‌ای در سرریز پلکانی با استفاده از Flow 3D (مطالعه موردی: سد سیاه بیشه) %K شبیه‌سازی عددی %K سرریز پلکانی %K جریان ریزشی %K Flow-3D %R 10.22091/cer.2020.4890.1176 %X یکی از چالش‏های مهم در مهندسی سد، طراحی دبی جریان سرریزهای پلکانی است. میزان استهلاک انرژی در جریان‌های ریزشی بیشتر از جریان‌های رویه‌ای می‌باشد. برای رسیدن به این نوع جریان، باید دبی و شیب سرریز کم باشد که ساختن چنین سرریزی صرفه اقتصادی ندارد. به همین دلیل در طراحی سرریزهای پلکانی، دبی جریان رویه‌ای لحاظ می‌گردد. در این پژوهش، پس از صحت‌سنجی با استفاده از نرم‌افزار Flow-3D جریان بر روی سرریز پلکانی سد سیاه‌بیشه شبیه‌سازی شد. جهت صحت‌سنجی، مقادیر منحنی دبی- اشل مورد ارزیابی قرار گرفته و خطای جذر میانگین مربعات برابر با 07/5 به‌دست آمد. طبق نتایج حاصل از شبیه‌سازی عددی، به ازای دبی حداقل تا 17 مترمکعب بر ثانیه، جریان حتما ریزشی است. با افزایش مقدار دبی، جریان از حالت ریزشی خارج گشته و به سمت جریان انتقالی پیش خواهد رفت و این روند تا دبی 37 مترمکعب بر ثانیه ادامه دارد. در نهایت به ازای مقادیر بیش از 60 مترمکعب بر ثانیه جریان قطعا رویه‌ای می‌شود. %U https://cer.qom.ac.ir/article_1497_f21d4bfc599c10362e415a6ba43450cd.pdf